ThS. BS. Mai Thị Công Danh - BV Từ Dũ
GS. TS. Lê Văn Điển - ĐHYD Tp.HCM
TÓM TẮT
Mục tiêu nghiên cứu: Xác định các yếu tố liên quan với bệnh lý loãng xương (LX) ở phụ nữ tuổi mãn kinh (MK).
Phương pháp: Nghiên cứu bệnh chứng 488 phụ nữ thỏa tiêu chuẩn chọn mẫu được phân ngẫu nhiên vào 2 nhóm. 244 phụ nữ LX vào nhóm bệnh và 244 không bị LX vào nhóm chứng. Các phụ nữ MK ít nhất 2 năm, có kết quả đo mật độ xương được đánh giá theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới với T-score -2,5 được chọn vào nhóm bệnh và T-score > -2,5 được chọn vào nhóm chứng. Đối tượng ở cả 2 nhóm không bị loại bởi tiêu chuẩn loại trừ và được bắt cặp với nhau theo thời gian MK. Số liệu được thu thập qua bảng câu hỏi phỏng vấn bao gồm các yếu tố: nhân khẩu học, chỉ số khối cơ thể (Body Mass Index: BMI), tình trạng kinh tế, lối sống, tiền sử cá nhân và gia đình, các thuốc điều trị và chế độ ăn.. Phép phân tích đơn biến và hồi quy đa biến được sử dụng để tính tỉ số chênh OR cho từng yếu tố liên quan nói riêng và góp chung với giá trị p có ý nghĩa thống kê < 0,05.
Kết quả: Không có sự khác biệt về tình trạng kinh tế, tiền sử gia đình giữa nhóm bệnh và nhóm chứng. Khi phân tích đơn biến, các yếu tố nguy cơ đưa đến LX gồm có: cân nặng < 44kg [OR=3,6 (1,1-15,4)], uống cà phê ít nhất 1 lần/1 ngày [OR=1,7 (1,1-2,6)], viêm khớp sử dụng Corticoides [OR=2,9 (1,5-6,2)]; các yếu tố làm giảm nguy cơ đưa đến LX gồm có: sử dụng nội tiết thay thế [OR=0,2 (0,1-0,3)], tập thể dục dạng chịu sức nặng của toàn bộ cơ thể thường xuyên mỗi ngày: đi bộ, đánh cầu … [OR=0,3 (0,2-0,4)], tuổi bắt đầu có kinh dưới 16 [OR=0,5 (0,4-0,9)]. Sau khi thực hiện phép phân tích hồi quy đa biến, kết quả cho thấy viêm khớp sử dụng corticoides là yếu tố nguy cơ gây LX; sử dụng nội tiết thay thế, có kinh lần đầu <16 tuổi, tập các bài tập thể dục chịu trọng lượng cơ thể là các yếu tố bảo vệ phòng ngừa LX.
Kết luận: Nguy cơ gây LX ở phụ nữ MK do sự suy giảm nội tiết vì vậy liệu pháp sử dụng nội tiết thay thế là yếu tố bảo vệ. Việc tập các bài tập chịu trọng lượng cơ thể đều đặn giúp phòng ngừa LX ở tuổi MK. Viêm khớp sử dụng Corticoides là yếu tố nguy cơ đưa đến LX.
A CASE-CONTROL STUDY ON FACTORS ASSOCIATED WITH OSTEOPOROSIS IN POSTMENOPAUSAL WOMEN LIVING IN HO CHI MINH CITY
SUMMARY
Objective: Determining factors associated with osteoporosis in postmenopausal women.
Method: 244 osteoporosis women were recruited for group of cases and 244 non-osteoporosis women for group of controls. These women have at least 2 years of menopause. Osteoporosis is classified as the WHO criteria with T-score -2.5. All the participants must be not excluded by exclusive criteria for each group. Cases and controls are matched by menopausal duration. Data are collected by interviewing with the questionnaire including demographic factors, body mass index (BMI), social economic factors, personal and family history, eating habits, diet and using drugs. Mono-variable analysis and multiple logistic regressions are used for calculating odds ratio (OR) with significant p value < 0.05.
Results: There is no significant difference of economic status and family history between the case and the control. In mono-variable analysis, the risk factors associated with osteoporosis including body weight < 44 kg [OR=3,6 (1,1-15,4) 95%CI], drinking coffee at least one time per day [OR=1,7 (1,1-2,6) 95%CI] and arthritis corticoid users [OR=2,9 (1,5-6,2) 95%CI]; the protective factors associated with osteoporosis including hormone replacement therapy (HRT) [OR=0,3 (0,2-0,4) 95%CI], weight bearing physical exercise [OR=0,3 (0,2-0,4) 95%CI], age of menarche is under 16 years old [OR=0,5 (0,4-0,9) 95%CI]. After putting these variables to multiple logistic regressions, HRT users, age of menarche less than 16 years old, weight bearing exercises are protective factors and arthritis corticoid users is a risk factor.
Conclusion: Risk of osteoporosis in menopausal women mainly caused by sexually hormonal impairment. Therefore, HRT plays an important role in avoiding bone loss. Weight bearing exercise prevents postmenopausal women from osteoporosis. Arthritis corticoid users are a risk factor.
Trích HN Việt - Pháp lần 8, năm 2008
