banner-dh-vuot-can-cung-me-02.jpg

19/09/2011

Tương tác của thuốc ngừa thai dạng uống

I. Tương tác làm giảm tác dụng của thuốc ngừa thai dạng uống (OC)

Thuốc

Tương tác – Xử trí

Kháng sinh

  • Chloramphenicol
  • Co-trimoxazole
  • Penicillins
  • Tetracyclines
  • Sulfonamides

Cơ chế chính của tương tác này là sự thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột có liên quan tới chu trình chuyển hóa gan – ruột của estrogens.

Cần sử dụng thêm biện pháp ngừa thai trong thời gian sử dụng kháng sinh phổ rộng và 7 ngày sau đó.

Thuốc chống động kinh

  • Carbamazepine
  • Felbamate
  • Oxcarbazepine
  • Phenobarbital
  • Phenytoin
  • Primidone
  • Topiramate

Các thuốc này cảm ứng enzym làm tăng tốc độ chuyển hóa của OC.

Nhiều trường hợp sử dụng OC thất bại hoặc xuất huyết bất thường được ghi nhận khi sử dụng đồng thời với thuốc chống động kinh.

Đối với những phụ nữ có sử dụng thuốc chống động kinh, nên sử dụng biện pháp ngừa thai không có hormon hoặc sử dụng OC với liều estrogen ≥ 50 mcg hoặc sử dụng thuốc chống động kinh khác không tương tác.

Kháng nấm

  • Fluconazole
  • Itraconazole
  • Ketoconazole
  • Griseofulvin

Cơ chế chuyển hóa chính xác chưa rõ. Thất bại trong ngừa thai do kết quả của tương tác với Griseofulvin đã được công bố.

Sử dụng thêm biện pháp ngừa thai khác nếu sử dụng đồng thời với Griseofulvin và tiếp tục tối thiểu 4 tuần sau khi ngưng Griseofulvin.

Thất bại trong ngừa thai cũng được ghi nhận khi sử dụng đồng thời với Fluconazole, Itraconazole và Ketoconazole. Vì vậy cần sử dụng thêm biện pháp tránh thai khác.

Kháng virus

  • Nelfinavir
  • Nevirapine
  • Ritonavir

Thuốc kháng virus làm tăng quá trình chuyển hóa của estrogens và progesterones và có thể làm giảm hiệu quả của OC.

Tương tác này vẫn tồn tại ở các thuốc kháng virus thế hệ mới nếu có cảm ứng enzym gan.

Cần sử dụng biện pháp tránh thai khác.

Thuốc thảo dược

  • St. John’s Wort (Hypericum perforatum)

Làm giảm nồng độ OC trong máu do tăng chuyển hóa enzym. Chảy máu giữa kỳ kinh và chảy máu bất thường đã được ghi nhận ở phụ nữ dùng OC khi bắt đầu sử dụng St John’s wort.

Một vài trường hợp ngừa thai thất bại đã được ghi nhận.

Rifamycins

  • Rifampicin
  • Rifabutin
Rifamycins là chất cảm ứng enzym mạnh, làm tăng chuyển hóa của OC.

Giảm hiệu quả ngừa thai, kinh nguyệt không đều (chảy máu bất thường) là kết quả tương tác của OC với Rifamycins

  • Sử dụng Rifamycins trong thời gian ngắn: sử dụng thêm biện pháp ngừa thai khác và tiếp tục 4 tuần sau đó.
  • Sử dụng Rifamycins trong thời gian dài: nên chọn phương pháp ngừa thai không sử dụng hormon và tiếp tục 4-8 tuần sau đó.

Thuốc trị tiểu đường

  •  
    • Troglitazone

Là chất cảm ứng enzym gam nên có thể làm giảm hiệu quả của OC. Sử dụng thêm biện pháp tránh thai khác hoặc tăng liều OC.

II. Thuốc ngừa thai dạng uống làm tăng nồng độ của thuốc

Thuốc

Tương tác – Xử trí

Benzodiazepines

  • Alprazolam
  • Chlodiazepoxide
  • Diazepam
  • Triazolam

OC khi kết hợp với các Benzodiazepinesnày có thể làm giảm tỉ lệ oxy hóa của thuốc và kết quả là kéo dài thời gian bán thải của các Benzodiazepines này.

Beta – blockers

Chuyển hóa ở gan của beta-blockers giảm do tương tác với OC, do đó làm tăng hiệu quả trị liệu và tăng độc tính của thuốc.

Corticosteroids

Hoạt tính của Corticosteroids tăng do OC đã được ghi nhận, một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng nên giảm liều Corticosteroids trong một số trường hợp phụ nữ có dùng OC.

Chuyển hóa ở gan của Corticosteroids giảm do tương tác với OC, do đó làm tăng hiệu quả trị liệu và tăng độc tính của thuốc

Cyclosporin

OC có thể ức chế chuyển hóa của Cyclosporin, kết quả làm tăng nồng độ Cyclosporin trong huyết tương, do đó tăng nguy cơ độc tính của thuốc.
Nên tránh kết hợp OC và Cyclosporin. Nếu dùng chung, cần theo dõi chức năng gan, thận và hiệu chỉnh liều Cyclosporin.

Thuốc trị Parkinson

  • Selegiline

OC có thể ức chế chuyển hóa của Selegiline, làm tăng nồng độ của Selegiline.
Tránh kết hợp Selegiline và OC, hoặc giảm liều Selegiline.

Thuốc chống trầm cảm 3 vòng

Chuyển hóa ở gan của thuốc chống trầm cảm 3 vòng giảm do OC, làm tăng hiệu quả trị liệu và tăng độc tính.

Xanthines

  • Caffeine
  • Theophylline

Chuyển hóa ở gan của Xanthines giảm do OC, làm tăng hiệu quả trị liệu và tăng độc tính.
Sự thanh thải của Theophylline giảm khoảng 30% và nồng độ huyết tương tăng lên khi dùng chung với OC

III. Thuốc ngừa thai dạng uống làm giảm tác dụng của thuốc

Thuốc

Tương tác

Thuốc chống đông

OC có thể là giảm tác dụng trị liệu của thuốc chống đông do làm tăng mức độ nhất định các yếu tố đông máu và giảm antithrombin III.

Benzodiazepines

  • Lorazepam
  • Oxazepam
  • Temazepam

Sự thanh thải của các Benzodiazepines này tăng kên khi kết hợp với OC do tăng quá trình chuyển hóa.

Thuốc chống động kinh

  • Lamotrigine

OC có thể tăng chuyển hóa của Lamotrigine, làm giảm tác dụng trị liệu.

Tài liệu tham khảo

  1. Drugs information,2008, AHFS
  2. MIMS obstetrics and gynecology guide, Viet Nam 2010/2011, 3rd edition.