Kỹ thuật vắt sữa bằng tay
I. MỤC ĐÍCH
– Giảm bớt sự cương tức vú
– Nuôi bé “từ chối” vú mẹ trong lúc trẻ đang học bú mẹ
– Nuôi bé có cân nặng sơ sinh thấp, không thể bú mẹ được
– Nuôi bé bệnh không thể bú đủ
– Duy trì sự tạo sữa khi bà mẹ hoặc đứa bé bị bệnh
II. CHỈ ĐỊNH
Các sản phụ sau sanh thường hoặc sanh mổ
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
– Khối u ở vú
– Bệnh lý ở vú: đang rỉ dịch hoặc máu
IV. CHUẨN BỊ
1. Dụng cụ:
Cốc, ly, lọ hoặc bình có miệng rộng sạch đã được rửa bằng xà bông, sau đó được ngâm vào nước sôi vài phút
2. Sản phụ:
– Giải thích và động viên bà mẹ trước khi thực hiện
– Hướng dẫn bà mẹ thực hành: rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước sạch trước khi vắt sữa
3. Nhân viên y tế:
– Trang phục chỉnh tề
– Mang khẩu trang
– Rửa tay thường quy
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
- Hướng dẫn cho bà mẹ tự làm, không nên vắt sữa hộ cho bà mẹ
- Chỉ chạm nhẹ vào người bà mẹ để chỉ cho bà mẹ cần làm gì, nên nhẹ nhàng
- Hướng dẫn bà mẹ:
– Ngồi và giữ bình đựng ở gần vú
– Đặt ngón tay cái của bà mẹ lên phía trên núm vú và quầng vú và ngón trỏ ở phía dưới núm vú, đối diện với ngón tay cái, đỡ vú bằng các ngón tay khác
– Ấn ngón cái và ngón trỏ một cách nhẹ nhàng về phía trong và vào phía thành ngực, không nên ấn quá mạnh vì sẽ làm tắc ống dẫn sữa
– Ấn vào vú ở phía sau núm vú và quầng vú giữa ngón trỏ và ngón cái. Bà mẹ ấn vào các xoang chứa sữa ở phía dưới quầng vú.
– Ấn vào rồi thả ra.
– Làm như vậy không gây đau nếu có đau là kỹ thuật làm sai. Có thể lúc đầu sữa chưa chảy ra nhưng sau khi ấn vài lần sữa bắt đầu chảy ra. Sữa có thể chảy thành dòng nếu như phản xạ oxytocin hoạt động tích cực
– Ấn quầng vú theo cách tương tự từ nhiều phía để đảm bảo rằng sữa ở tất cả các phần vú được vắt ra
– Tránh xoa bóp hoặc trượt ngón tay dọc theo da.
– Tránh ép vào núm vú. Việc ép hoặc kéo núm vú không thể vắt được sữa.
– Vắt một bên vú tối thiểu 3 – 5 phút cho tới khi dòng sữa chảy chậm lại thì chuyển sang vắt bên kia; và sau đó vắt lại ở cả hai bên
– Thời gian vắt sữa đầy đủ từ 20 – 30 phút, đặc biệt trong một vài ngày đầu, khi bà mẹ chỉ sản xuất được một ít sữa.
