DS. Hoàng Thị Vinh
Khoa Dược – BV Từ Dũ
Phần lớn các biện pháp ngừa thai sử dụng nội tiết tố là sự kết hợp giữa một progestin có tác dụng ngừa thai và một estrogen để ổn định nội mạc tử cung và giảm ra huyết rỉ rả. Những phụ nữ sử dụng biện pháp ngừa thai chỉ chứa progestin tránh được những tác dụng phụ có liên quan đến estrogen. Biện pháp ngừa thai chỉ chứa progestin thường có thể sử dụng ở những phụ nữ bị chống chỉ định với estrogen, tuy nhiên, ra huyết rỉ rả ngoài dự đoán vẫn có thể xảy ra ở một số bệnh nhân. Sau một thời gian dùng thuốc, hiện tượng ra huyết ngoài ý muốn thường giảm xuống và những phương pháp ngừa thai chỉ chứa progestin có thể đem lại hiệu quả lâu dài.
Từ khi nội tiết tố ngừa thai chứa 150mcg mestranol có mặt trên thị trường vào năm 1960, liều lượng estrogen trong mỗi viên thuốc đến nay đã được giảm bớt; hiện nay, hàm lượng estrogen trong viên uống ngừa thai có thể giảm xuống chỉ còn 20mcg. Người ta không rõ xu hướng sử dụng nội tiết tố ngừa thai với liều thấp trong ba thập kỉ vừa qua có làm giảm lợi ích nào của thuốc ngừa thai hay không.
Những progestin mới với hoạt tính androgen thấp hơn và những chế phẩm được thiết kế dưới dạng 3 pha nhằm làm giảm tổng lượng progestin dẫn đến sự thay đổi về thành phần progestin trong viên uống ngừa thai phối hợp. Một số loại viên uống ngừa thai khác chứa drospirinone hoặc cyproterone acetat, những progestin này còn có thêm hoạt tính kháng androgen.
Không có đủ bằng chứng để khẳng định viên uống ngừa thai phối hợp dạng ba pha có khác biệt so với dạng một pha về hiệu quả, vấn đề xuất huyết, hay tỷ lệ ngưng thuốc hay không. Dạng bào chế ba pha cho thấy có tác dụng làm giảm mụn, giảm tỷ lệ thai ngoài tử cung, làm giảm mất máu trong kỳ kinh, tần số ra huyết bất thường và rong kinh cũng thấp hơn. Những dạng bào chế liều thấp và thiết kế ba pha không có hiệu quả ngăn ngừa sự phát triển của khối u buồng trứng lành tính như những chế phẩm liều cao một pha.
Miếng dán ngừa thai có hiệu quả tương tự như viên uống ngừa thai phối hợp, do đó có thể kỳ vọng dạng bào chế này có tác dụng làm giảm thai ngoài tử cung, điều hòa và làm giảm ra huyết, và giảm đau bụng kinh. Miếng dán chu kỳ kéo dài đã được sử dụng để làm giảm những triệu chứng liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, bao gồm cả chứng đau nửa đầu. Miếng dán ngừa thai cũng có hiệu quả trên thụ thể androgen tương đương với viên uống ngừa thai phối hợp, và như vậy có thể mong đợi ảnh hưởng tích cực đối với những bệnh liên quan đến androgen như mụn. Thông tin về những lợi ích khác ngoài ngừa thai của que cấy ngừa thai chứa progestin còn hạn chế. Hệ thống phóng thích levonorgestrel trong tử cung là một biện pháp ngừa thai có hiệu quả cao với những lợi ích đáng kể khác trên những phụ nữ bị cường kinh và thống kinh. Nhiều nghiên cứu đã khẳng định hiệu quả của hệ thống phóng thích levonorgestrel trong tử cung trong việc làm giảm lượng máu mất trong kỳ kinh ở những người bị rong kinh nguyên phát, lạc nội mạc trong cơ tử cung, u xơ, đau do lạc nội mạc tử cung, và rối loạn đông máu, nhờ đó làm giảm thống kinh và thiếu máu.
* Nội dung chi tiết vui lòng bạn tải file .pdf.
DS. Hoàng Thị Vinh
