12/03/2021

Tiêm ngừa thủy đậu trước khi mang thai

ThS. BS. Lê Võ Minh Hương
P. Công tác xã hội 

Bệnh thủy đậu là gì?

Hình minh họa - nguồn internet

Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm do một loại vi-rút có tên là Herpes zoster gây ra. Bạn có thể bị lây bệnh thủy đậu khi tiếp xúc với người đang mắc bệnh này. Người mắc bệnh thủy đậu đã có thể lây cho người khác từ 2 ngày trước khi bắt đầu phát ban cho đến khi tất cả các mụn nước đóng vảy. Trong thời gian này, bạn có thể bị lây bệnh nếu:

-       Có tiếp xúc da kề da với người bệnh.

-       Mặt đối mặt với họ trong ít nhất 5 phút

-       Ở cùng phòng với họ trong ít nhất 15 phút.

Thời gian từ khi lây nhiễm đến khi xuất hiện triệu chứng thủy đậu khoảng từ 10 ngày đến 3 tuần. Dấu hiệu đầu tiên thường là sốt và cảm thấy không khỏe. Tiếp theo là phát ban và hình thành các mụn nước, có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Bạn sẽ cảm thấy ngứa nơi xuất hiện mụn nước. Sau một vài ngày, mụn nước vỡ ra, đóng vảy và lành lại. Quá trình này có thể mất đến 2 tuần.

Khi vi-rút nhiễm lần đầu ở trẻ em, bệnh thường nhẹ với sốt phát ban. Tuy nhiên, nếu bị nhiễm lần đầu khi đã trưởng thành, bệnh có xu hướng nghiêm trọng hơn.

Mắc thủy đậu khi mang thai có gì nguy hiểm?

Nếu mẹ bầu bị thủy đậu, triệu chứng sẽ nặng hơn người bình thường rất nhiều do những thay đổi trong hệ miễn dịch khi mang thai. Biểu hiện của bệnh không chỉ là nổi mụn nước mà có thể xuất hiện các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm gan, viêm não, thậm chí có thể tử vong do các biến chứng này.

Bên cạnh nguy cơ cho mẹ, nguy cơ cho thai nhi sẽ có tùy thuộc vào thời điểm bạn mắc bệnh:

- Nếu bạn mắc bệnh trước tuần 28 thai kỳ:

Em bé của bạn nhiều khả năng không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên vẫn có một ít nguy cơ (nhỏ hơn 1%) thai nhi có thể bị dị tật do tổn thương ở mắt, não, tay, chân, bàng quang hoặc ruột. Do đó khi mắc bệnh ở thời điểm này, bạn nên đến khám với một chuyên gia Chăm sóc tiền sản để được thảo luận về các xét nghiệm tầm soát nguy cơ có thể xảy ra. Không có bằng chứng cho thấy bệnh thủy đậu làm tăng nguy cơ sảy thai.

- Mắc bệnh từ giữa 28 đến 36 tuần:

Vi-rút có thể lây truyền sang thai nhi, ở lại cơ thể em bé mà không gây bất kỳ triệu chứng gì. Trong vài năm đầu đời của trẻ, vi-rút có thể tái hoạt động và gây bệnh Zona.

- Mắc bệnh từ sau 36 tuần:

Đây là thời điểm con bạn có nguy cơ cao nhất mắc phải bệnh thủy đậu. Nếu bạn chuyển dạ sinh trong vòng 7 ngày kể từ khi phát ban hoặc bạn bắt đầu phát ban trong 1 tuần đầu sau sinh, con bạn có nguy cơ bị thủy đậu nặng. Trẻ có thể bị các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm não. Trẻ nên được điều trị với huyết thanh kháng thủy đậu (VZIG) và thuốc kháng vi-rút. Tuy nhiên hiện nay Việt Nam vẫn chưa có huyết thanh kháng thủy đậu đặc hiệu.

Điều trị như thế nào nếu bị thủy đậu khi mang thai?

Nếu thai kỳ hơn 20 tuần, bạn có thể được sử dụng thuốc kháng vi-rút (Aciclovir) để giảm sốt và các triệu chứng khác. Thuốc nên được sử dụng trong vòng 24 giờ đầu kể từ khi phát ban. Aciclovir không được cấp phép trong thai kỳ, tuy nhiên chưa có bằng chứng cho thấy tác hại lên thai, do đó vẫn có thể cân nhắc sử dụng thuốc ở thai kỳ dưới 20 tuần sau khi thai phụ và bác sĩ cùng thảo luận về các lợi ích và nguy cơ.

Bạn sẽ được yêu cầu nhập viện nếu có kèm theo các dấu hiệu như: đau ngực, khó thở, đau đầu, nôn, xuất huyết âm đạo, ban xuất huyết...

Tiêm ngừa thủy đậu trước khi mang thai là cách hiệu quả nhất để bảo vệ bạn và con

Hình minh họa - nguồn internet

Thủy đậu là một bệnh có nguy cơ lây nhiễm cao ngay cả khi người bệnh chưa phát ban, vì vậy sẽ rất nguy hiểm nếu thai phụ chưa có miễn dịch và tình cờ tiếp xúc với người bệnh thủy đậu. Tuy nhiên, nếu bạn đã từng bị thủy đậu hoặc đã tiêm ngừa thủy đậu trước khi mang thai, bạn không cần phải lo lắng.

Bên cạnh hiệu quả bảo vệ người mẹ, các kháng thể từ mẹ sẽ qua nhau thai và bảo vệ em bé của bạn, đặc biệt là trong 1 tuần đầu sau sinh. Trẻ nhiễm thủy đậu trong thời gian này có nguy cơ bị nhiều biến chứng nặng. Vì vậy, nếu bạn đã từng bị thủy đậu hoặc đã tiêm ngừa trước khi mang thai, em bé của bạn sẽ được bảo vệ và bạn không cần phải lo lắng nếu bé có tình cờ tiếp xúc với mầm bệnh thủy đậu.

Nếu chưa từng bị thủy đậu, bạn được khuyên nên chích vắc-xin thủy đậu trước khi mang thai ít nhất 3 tháng và không được chích khi đang mang thai.

 

Tham khảo:

https://www.rcog.org.uk/en/patients/patient-leaflets/chickenpox-in-pregnancy/