Mở đầu
Có hai tỉ số giới tính thường được dùng trong công tác thống kê. Đó là:
- Tỉ số giới tính trong dân số (PSR=Population Sex Ratio): được định nghĩa là tổng số nam trên 100 nữ trong cộng đồng. Bình thường nhóm tuổi càng cao thì tỉ số giới tính càng thấp.
Một trong những vấn đề đang nổi cộm hiện nay mà đất nước chúng ta nói riêng và đa số các nước châu Á nói chung đang đương đầu là sự mất cân bằng tỉ số giới tính lúc sinh.
I. Thực trạng của công tác quản lý nhà nước trong việc hạn chế mất cân bằng tỉ số giới tính khi sinh hiện nay tại Việt Nam
I.1.Mô tả thực trạng tại châu Á và Việt nam:
Báo giới đã đề cập nhiều đến khả năng tỉ số giới tính lúc sinh ở Việt nam đang trở nên mất cân bằng. Trên báo Việt Nam News, 22 tháng 12 năm 2005 có bài viết "Thà có con trai còn hơn? Bạn không phải là người duy nhất trong số dân cư đông đúc của Việt nam". Báo Kinh tế ngày 01 tháng 12 năm 2005 viết bài "Đất nước sẽ phải trả giá sau này". Việt Nam News có hai bài viết là " Bé trai nhiều hơn bé gái sơ sinh" ngày 20 tháng 7 năm 2006 và bài " Chính phủ nghiêm khắc trừng phạt hành động phá thai vì giới tính" ngày 1.7 tháng 10 năm 2006. Tình hình này cũng được đề cập đến trong giới học giả nghiên cứu về dân số Việt Nam như bài "Có phải tỉ suất giới tính lúc sinh ở Việt Nam đang tăng" đăng trong sách Dân Số (bản tiếng Anh) số 58, trang 231-150.
Tâm lý chuộng con trai được thể hiện rõ trong cuộc điều tra biến động dân số năm 2006. Dẫn chứng là các trường hợp bà mẹ sanh con thứ ba trong vòng một năm trước cuộc điều tra. Nếu quyết định có con thứ ba không phụ thuốc vào giới tính của hai đứa con đầu, tỉ lệ thông thường sẽ là 24% các bà mẹ có hai con gái đầu. Trên thực tế, có tới 39% các bà mẹ sanh con thứ ba chưa có con trai trước đó. Nói cách khác, phụ nữ đã có hai con gái có nhiều khả năng sanh con thứ ba vì họ chưa có con trai.
Các kết quả trên chỉ ra rằng trong nhiều gia đình Việt Nam, áp lực đối với người phụ nữ tiếp tục đẻ để có con trai nối dõi tông đường. Điều này mâu thuẫn với mục tiêu của chương trình dân số- kế hoạch hóa gia đình là duy trì "quy mô gia đình nhỏ" và mỗi cặp vợ chồng chỉ nên có 1 đến 2 con, ngay cả khi mục tiêu này hiện đã được chấp nhận rộng rãi. Một cách để hòa hợp việc này- có con trai và không có quá hai con- là phá thai nếu biết cái thai đó là con gái. Tuy nhiên, hành động này có thể dẫn đến những hậu quả xã hội nghiêm trọng. Ảnh hưởng xấu nhất của việc mất cân bằng nghiêm trọng về tỉ số giới tính lúc sinh thiên về nam sẽ xuất hiện khi các em trai thuộc thế hệ này trưởng thành và đến tuổi kết hôn. Các vụ phá thai vì giới tính tràn lan ở Trung Quốc do chính sách chỉ sinh một con khiến áp lực đối với các đối với các cặp vợ chồng trẻ lớn hơn ở Việt nam rất nhiều. Trung Quốc áp dụng chính sách chỉ sinh một con đã 21 năm, và hiện nay đang phải đối mặt với vấn đề mất cân bằng giới tính của dân số. Một số nhà phân tích dự đoán rằng cái giá đất nước phải trả do tình trạng "khủng hoảng về hôn nhân" đối với xã hội, dân số và thậm chí chính trị là rất lớn. Bài viết của Dudley Poston và Peter A Morrison với nhan đề "Trung Quốc, quả bom nam độc thân" đăng trên tạp chí Herald Tribune ngày 14 tháng 9 năm 2005 đã đề cập đến vấn đề này.
* Nội dung chi tiết vui lòng bạn tải file .pdf.
