ThS. BS. Lê Võ Minh Hương

Phòng Công Tác xã hội

Lạc nội mạc tử cung là gì?

Hình minh họa - nguồn internet

Đây là một bệnh lý phụ khoa xảy ra khi mô nội mạc tử cung phát triển ở những vị trí bất thường bên ngoài lòng tử cung như ở cơ tử cung, vòi trứng, buồng trứng, phúc mạc chậu, bàng quang, trực tràng, niệu quản …

Nội mạc tử cung bình thường là lớp tế bào lót trong lòng tử cung. Chúng chịu sự chi phối của nội tiết tố nữ là Estrogen và Progesterone. Dưới sự tác động của các nội tiết này, sẽ xảy ra hiện tượng tăng sinh và bong tróc những tế bào nội mạc tử cung và gây ra hành kinh mỗi tháng ở người phụ nữ.

Những mô nội mạc tử cung lạc chỗ cũng chịu sự chi phối của nội tiết tố nữ tương tự như nội mạc tử cung ở vị trí bình thường. Hiện tượng này gây nên các tổn thương viêm, xơ hóa, tạo sẹo hoặc tích tụ dịch tạo thành các u nang.

Các dạng lạc nội mạc tử cung:

Có 3 dạng chính của bệnh lý lạc nội mạc tử cung:

• Sang thương ở bề mặt phúc mạc: Đây là dạng thường gặp nhất. Người bệnh có các sang thương lạc nội mạc tử cung nằm nông ở bề mặt lớp phúc mạc hoặc thanh mạc các tạng, là một lớp tế bào mỏng bao phủ bên trong khoang bụng và bên ngoài các tạng. Tổn thương thường khu trú ở vùng chậu nhưng đôi khi cũng bắt gặp ở phúc mạc các vị trí xa hơn.
• Nang lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng: Vị trí thường gặp nhất của lạc nội mạc tử cung là ở buồng trứng. Để tìm hiểu chi tiết, mời bạn tham khảo thêm ở bài viết Nang lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng là gì? (https://tudu.com.vn/vn/y-hoc-thuong-thuc/suc-khoe-phu-nu/benh-phu-khoa/nang-lac-noi-mac-tu-cung-o-buong-trung-la-gi/)
• Lạc nội mạc tử cung xâm nhiễm sâu: Với dạng bệnh lý này, các sang thương lạc nội mạc tử cung đã xâm nhập sâu vào bên dưới lớp phúc mạc hoặc thanh mạc tạng và ảnh hưởng đến đến các tạng khác gần tử cung như ruột hoặc bàng quang. Dạng này chiếm khoảng 1-5% phụ nữ có lạc nội mạc tử cung.

Ngoài ra còn có một dạng lạc nội mạc trong cơ tử cung hay còn gọi là lạc tuyến trong cơ tử cung (Adenomyosis)

Triệu chứng của bệnh lý lạc nội mạc tử cung:

Đôi khi lạc nội mạc tử cung tiến triển âm thầm không có triệu chứng cho đến khi nó ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan vùng chậu như cơ quan sinh dục, ruột hay bàng quang. Các triệu chứng có thể gặp ở phụ nữ có lạc nội mạc tử cung bao gồm:

• Đau bụng hoặc đau lưng theo chu kỳ kinh.
• Đau khi đi tiêu hoặc tiểu hoặc khi quan hệ tình dục.
• Đau vùng chậu mạn tính.
• Ra máu kinh nhiều hoặc hành kinh bất thường.
• Có máu lẫn trong phân hoặc nước tiểu, đặc biệt là trong chu kỳ kinh.
• Tiêu chảy hoặc táo bón.
• Hiếm muộn hoặc khó thụ thai.

Nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung:

   Nguyên nhân gây nên lạc nội mạc tử cung vẫn chưa được biết chính xác. Một số chuyên gia cho rằng khi máu kinh chứa các tế bào nội mạc tử cung trào ngược từ lòng tử cung qua ống dẫn trứng vào khoang phúc mạc chậu sẽ tạo cơ hội cho các tế bào này cấy vào và phát triển ở các vị trí lạc chỗ tại bề mặc phúc mạc chậu và thanh mạc tạng của một số cơ quan gần đó như buồng trứng, tử cung, vòi trứng.

   Bộ gen của bạn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc góp phần hình thành các sang thương nội mạc tử cung lạc chỗ. Nếu mẹ hoặc chị gái của bạn có lạc nội mạc tử cung, bạn cũng có khả năng mắc phải bệnh lý này. Nghiên cứu cho thấy tình trạng bệnh có xu hướng nặng dần qua các thế hệ.

Biến chứng gây nên bởi bệnh lý lạc nội mạc tử cung:

   Đau do lạc nội mạc tử cung có thể rất nặng và ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một số người bệnh rơi vào trạng thái lo âu hoặc trầm cảm bởi vì bệnh lý tồn tại kéo dài. Điều trị bằng thuốc có thể giúp giảm đau và chăm sóc về sức khỏe tâm thần là rất cần thiết.

   Lạc nội mạc tử cung có thể làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng và các ung thư tuyến dạng nội mạc tử cung.

Hiếm muộn có liên quan với lạc nội mạc tử cung:

   Đây là nguyên nhân hàng đầu gây nên vô sinh ở người phụ nữ. Ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ trong độ tuổi 30 và 40. Gần 2/5 phụ nữ có lạc nội mạc tử cung không thể có thai tự nhiên.

   Khi nội mạc tử cung lạc chỗ ở cơ quan sinh sản, bạn có thể gặp phải các vấn đề trong khả năng thụ thai như:

• Khi mô nội mạc tử cung bao bọc xung quanh buồng trứng của bạn, nó có thể ngăn không cho trứng rụng.
• Mô nội mạc tử cung lạc chỗ ở vòi trứng có thể khiến vòi trứng tắc nghẽn, biến dạng dẫn đến tinh trùng không thể thông qua đó để thụ tinh với trứng hoặc nó có thể ngăn cản trứng đã thụ tinh di chuyển đến được lòng tử cung để làm tổ.
• Lạc tuyến trong cơ tử cung có thể khiến phôi thai khó làm tổ hoặc dễ bị sảy thai.
• Ngoài ra, bệnh lý lạc nội mạc tử cung còn ảnh hưởng đến hoạt động nội tiết, miễn dịch của cơ thể và gây tác động bất lợi lên phôi thai.

Chẩn đoán lạc nội mạc tử cung bằng cách nào?

- Khám vùng chậu: Có thể phát hiện được các nang ở buồng trứng hoặc tổn thương sẹo ở mặt sau tử cung và vách trực tràng.