Thông tim can thiệp bào thai là một lĩnh vực y tế chuyên sâu trong sản phụ khoa mà hiện nay có rất ít trung tâm trên thế giới có thể thực hiện được. Phẫu thuật thông tim can thiệp bào thai thành công mang lại cơ hội cứu sống sau cùng cho các em bé không may mắc bệnh tim bẩm sinh nặng.
Tại bệnh viện Từ Dũ, bắt đầu từ tháng 1/2024 đến nay đã thực hiện thông tim can thiệp bào thai cứu sống được 4 em bé bị dị tật tim bẩm sinh nặng. Các bé này đến nay đã chào đời khỏe mạnh, sau sinh các bé đều phát triển về thể chất và tâm thần vận động tốt.
Chị H là trường hợp đặc biệt hơn 3 trường hợp can thiệp thành công trước vì chị là một nhân viên y tế. Chị H là một điều dưỡng làm việc tại khoa nội tim mạch của một bệnh viện đa khoa tại TP Hồ Chí Minh. Hằng ngày chị chuyên chăm sóc cho các ca bệnh tim nặng cần sự trợ giúp của nhân viên y tế.
Ngay sau khi lập gia đình, chị H biết mình có thai thì rất vui mừng. Khám thai sàng lọc 3 tháng đầu kết quả tốt. Lúc thai 22 tuần siêu âm kiểm tra hình thái thì phát hiện bé bị dị tật tim bẩm sinh nặng đề nghị chuyển lên bệnh viện Từ Dũ khám và điều trị. Chị H vô cùng lo lắng về bệnh lý tim bẩm sinh của bé vì chị hiểu rất rõ những hậu quả nghiêm trọng của một quả tim không khỏe mạnh sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống như thế nào.
Ngày 7/6/2024, tại Bệnh viện Từ Dũ, chị H khám siêu âm tiền sản phát hiện thai nhi bị hẹp van động mạch phổi nặng, hở van 3 lá nặng 4/4. Sau đó Bệnh viện Từ Dũ phối hợp chuyên gia tim mạch can thiệp bệnh viện Nhi Đồng 1 kết luận đây là một trường hợp không có lỗ van động mạch phổi – Vách liên thất kín. Một dạng bệnh tim bẩm sinh nặng cần can thiệp phẫu thuật nhiều lần tùy thuộc vào diễn tiến mạch máu phổi và chức năng thất phải. Có nguy cơ diễn tiến thành tim một thất - không có khả năng điều trị sau sinh (chỉ có phẫu thuật ghép tim) hoặc nguy cơ bị mất tim thai – thai lưu trong bụng.
Ngày 26/6 chị H tái khám, siêu âm đánh giá lại các bất thường của tim cho thấy diễn tiến theo chiều hướng xấu hơn, thiểu sản thất phải nặng hơn. Lúc này thai được 25 tuần. Các bác sĩ hội chẩn và tư vấn giải thích hướng điều trị sắp tới là cần can thiệp bào thai để tìm cơ hội cuối cùng cứu sống em bé vào một thời điểm thích hợp nhất. Chị H cũng có tìm hiểu các thông tin truyền thông và được biết trước đây bệnh viện Từ Dũ đã từng can thiệp bào thai nong van tim thành công cho 3 em bé bị bệnh tim bẩm sinh nặng tương tự nên chị H quyết tâm nuôi hy vọng.
Hai tuần sau đó, tình hình diễn tiến theo chiều hướng xấu hơn nữa. Lúc này các bác sĩ cân não quyết định thực hiện can thiệp nong van tim bào thai. Việc chọn lựa thời điểm thực hiện can thiệp bào thai rất là quan trọng vì nó quyết định rất lớn đến sự thành công của phẫu thuật. Nếu quyết định sớm, lúc thai nhi còn bé thì khó có thể đưa được đúng kim vào được buồng thất phải để luồn Guidewire vào thất phải rồi đi qua van động mạch phổi. Còn nếu chờ đợi cho trái tim thai nhi lớn thêm xíu để dễ định vị hơn thì lúc này các tổn thương ở tim bé bị nặng đến mức có thể không hồi phục sau phẫu thuật được.
Sáng ngày 19/7/2024, chị H được một ekip các bác sĩ bệnh viện Từ Dũ và bệnh viện Nhi Đồng 1 chuẩn bị sẵn sàng thực hiện phẫu thuật xuyên tử cung nong van tim. Mặc dù đây là ca mổ thứ 4 nhưng sự căng thẳng của cả e kíp vẫn y hệt như ca mổ lần đầu.
Sau khi thực hiện vô cảm cho mẹ xong, các bác sĩ tiến hành xác định chính xác tư thế của em bé đang nằm và tìm đường tiếp cận vào buồng thất phải của bé thuận lợi nhất. Sau đó tiến hành gây mê cho bé và điều chỉnh tư thế bé cho thật tốt. Bác sĩ đi kim 18G vào được buồng thất phải của thai, luồn Guidewire 0.014” vào thất phải, qua van động mạch phổi lên thân động mạch phổi; tiếp theo đưa Balloon Saphire 2.5 x 15 mm vào vị trí van động mạch phổi; bơm bóng với áp lực 14 bar x 2 lần. Sau can thiệp siêu âm kiểm tra tim thai lại thấy dòng chảy qua van động mạch phổi tốt, không tràn dịch màng ngoài tim. Cả ekip vỡ òa sung sướng, cảm giác hạnh phúc nhất đời là giây phút này đây.
Sau khi xuất viện mọi diễn tiến thai kỳ của chị H đều rất ổn định. Mọi sự phát triển của bé về các chỉ số chiều dài và cân nặng đều trong giới hạn bình thường. Chị H vẫn đi làm mỗi ngày cho đến khi bé được hơn 38 tuần thì các bác sĩ sản khoa quyết định chấm dứt thai kỳ.
Sáng ngày 26/9/2024, Bs CKII Trần Ngọc Hải giám đốc bệnh viện Từ Dũ cùng ekip can thiệp bào thai Bs CK II Trịnh Nhựt Thư Hương trực tiếp tiến hành phẫu thuật mổ lấy thai, bắt ra một em bé Trai, cân nặng 3050g, khóc to, da niêm hồng hào, nhịp thở và nhịp tim rất ổn định. Chị H rơi những giọt nước mắt hạnh phút khi nghe tiếng khóc con chào đời. Khoảnh khắc này chị hồi hộp chờ đợi suốt gần 5 tháng nay.
Bé nhanh chóng được các bác sĩ tim mạch Nhi Đồng 1 siêu âm tim kiểm tra thấy các dòng chảy khá ổn định và chuyển bé về bệnh viện Nhi Đồng 1 theo dõi và điều trị tiếp.
Sáng nay, ngày 2/10, sau 5 ngày hậu phẫu, mọi sinh hoạt chị H đều như bình thường, chị được các bác sĩ khám và cho xuất viện. Chị H vui mừng vì mình sắp được qua bệnh viện Nhi Đồng 1 thăm con.
Niềm vui và niềm hạnh phúc của gia đình chị H cũng như của tất cả nhân viên y tế chúng tôi khi chứng kiến sự hồi sinh kỳ diệu từ sinh linh bé bỏng mới chào đời mà không may bị bệnh tim bẩm sinh nặng. Đây là động lực, là niềm tự hào mà mỗi nhân viên y tế chúng tôi luôn hướng tới cho sự phát triển của y học nước nhà.
Chúc cho tất cả các mẹ bầu đang mang thai và sắp mang thai sẽ có một hành trình 9 tháng 10 ngày tuyệt vời và vượt cạn thành công với một em bé sinh ra hoàn toàn khỏe mạnh!
