BS. Dương Khuê Tú
Khoa Hiếm muộn - BV Từ Dũ
Hội chứng buồng trứng đa nang (HCBTĐN) là rối loạn liên quan đến mất cân bằng hormon và kháng insulin, gây nên rất nhiều triệu chứng: chu kì kinh không đều, không có kinh, rậm lông, mụn, thừa cân, rụng tóc, buồng trứng rất nhiều nang khi siêu âm… Nguyên nhân gây nên hội chứng này là do buồng trứng không thể sản xuất các hormon theo đúng tỉ lệ bình thường, có thể dẫn đến trứng rụng thưa hoặc không rụng trứng, thường thể hiện qua tình trạng kinh nguyệt thưa (2-3 tháng hoặc vài năm mới có kinh một lần). Tình trạng này nếu xảy ra có thể làm cho phụ nữ HCBTĐN giảm khả năng sinh sản.
Không phải mọi phụ nữ HCBTĐN đều có mọi triệu trứng. Có thể chỉ biểu hiện một vài hoặc không có rối loạn gì cả ngoại trừ hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm. Nếu bạn chỉ có hình ảnh này, rụng trứng đều, không có triệu chứng gì khác, xét nghiệm nội tiết cũng bình thường thì không đủ kết luận bạn bị HCBTĐN. Trong trường hợp này, nếu bạn lên cân hoặc bị stress nhiều, có thể các triệu chứng sẽ dần dần xuất hiện.
Nhiều người thắc mắc rằng các nang này có phải là mấu chốt vấn đề hay không, nếu lấy ra được nang thì có trị hết bệnh không? Điều này không cần thiết vì tình trạng đa nang này chỉ là một triệu chứng, không phải là nguyên nhân gây bệnh. Nguyên nhân bạn có hội chứng này là do thừa hưởng di truyền từ thế hệ trước, kết hợp với một số yếu tố từ môi trường như lối sống, chế độ ăn.
Do đó, mặc dù bạn không thay đổi được hệ thống gen của mình để điều trị hết các rối loạn trên, bạn vẫn có thể thay đổi điều kiện sống của mình để cải thiện triệu chứng, bao gồm chế độ ăn phù hợp, thường xuyên tập thể dục, kiểm soát cân nặng.
Theo nghiên cứu được báo cáo trên Obstetrics & Gynecology tháng 11.2007, chế độ ăn có lợi cho phụ nữ vô sinh liên quan đến rối loạn phóng noãn là chế độ ăn nhiều chất béo đơn không bão hoà, đạm thực vật, nhiều chất xơ, tinh bột ít đường, nhiều vitamin và sắt từ thực vật. Chất béo không bão hoà, còn gọi là acid béo không bão hoà bao gồm linoleic acid (chuỗi omega-6) và alpha- linoleic acid (chuỗi omega-3), có nhiều trong đậu nành, hạt bí ngô, đặc biệt omega-3 khi chuyển hoá thành EPA, DHA được tìm thấy nhiều trong cá thu, cá mòi, cá hồi.
Một trong những đặc điểm thường gặp của phụ nữ HCBTĐN là có sự tăng nồng độ hormone nam trong máu, đặc biệt là testosterone, gây nên rậm lông, mụn... Nếu bạn tăng cân, lượng testosterone tự do (không được gắn kết với chất vận chuyển) sẽ tăng trong máu, làm cho các triệu chứng ngày càng nặng thêm. Do đó tập luyện, vận động thể lực để kiểm soát cân nặng sẽ giúp cải thiện triệu chứng, tăng cơ hội mang thai.
Tài liệu tham khảo
1. Collete Harris, Adam Carey. PCOS A woman’s guide to dealing with polycystic ovary syndrome.
2. Laurie Barclay (2007). "Fertility Diet" May Improve Fertility Outcomes in Women; Obstet Gynecol;110:1050-1058.
Theo IVF Bệnh viện Từ Dũ