ThS. BS. Lê Võ Minh Hương

Thời kỳ hậu sản bắt đầu sau khi sinh con và kết thúc khi cơ thể người mẹ gần như trở lại trạng thái trước khi mang thai. Thời kỳ này thường kéo dài từ 6 đến 8 tuần.

Thời kỳ hậu sản liên quan đến việc người mẹ trải qua nhiều thay đổi, cả về cảm xúc và thể chất, đồng thời học cách đối phó với tất cả những thay đổi cần thiết khi trở thành một người mẹ. Thời kỳ hậu sản cũng liên quan đến việc bố mẹ học cách chăm sóc trẻ sơ sinh và các hoạt động mới của gia đình. Bên cạnh đó, người mẹ trong giai đoạn này cũng cần chăm sóc tốt cho bản thân để khôi phục lại sức khỏe. Bạn sẽ cần nghỉ ngơi nhiều hơn, dinh dưỡng tốt và cần có sự giúp đỡ của người khác trong ít nhất vài tuần đầu sau sinh.

Nghỉ ngơi

Mọi bậc phụ huynh đều sớm biết rằng trẻ sơ sinh có đồng hồ sinh học khác với người lớn. Một trẻ sơ sinh điển hình thức dậy khoảng ba giờ một lần và cần được cho ăn, thay tã và dỗ dành. Đặc biệt nếu đây là con đầu lòng, bố - mẹ (nhất là người mẹ) có thể bị choáng ngợp bởi sự mệt mỏi. Mặc dù bạn có thể không ngủ được tám tiếng liền trong vài tháng tới, nhưng những gợi ý sau đây có thể hữu ích trong việc tìm cách nghỉ ngơi nhiều hơn.

Trong vài tuần đầu, người mẹ cần được giải thoát khỏi mọi trách nhiệm khác ngoài việc cho bé ăn và chăm sóc bản thân.

• Ngủ khi bé ngủ. Có thể chỉ là vài phút nghỉ ngơi, nhiều lần trong ngày, nhưng những phút này có thể cộng lại.
• Tiết kiệm thời gian bằng cách đặt giường của bé gần giường của bạn để cho bé ăn đêm.
• Nhiều bậc phụ huynh thích đón tiếp bạn bè và gia đình, nhưng các bà mẹ không nên bắt buộc phải tiếp khách. Mẹ bầu nên được tự do ngủ trưa hoặc cho con bú.
• Nên ra ngoài vài phút mỗi ngày. Bạn có thể bắt đầu đi bộ và tập thể dục sau sinh.
• Sau hai đến ba tuần đầu tiên, có thể dùng bình sữa để thay thế một số bữa ăn đêm. Bằng cách này, người khác có thể cho bé ăn và bạn có thể có một khoảng thời gian ngủ không bị gián đoạn dài hơn.

Dinh dưỡng

Cơ thể người mẹ đã trải qua nhiều thay đổi trong thai kỳ cũng như khi sinh con. Cô ấy cần chữa lành và phục hồi sau khi mang thai và sinh con. Ngoài nghỉ ngơi, tất cả các bà mẹ cần duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh để thúc đẩy quá trình chữa lành và phục hồi.

Cân nặng tăng lên trong thai kỳ giúp xây dựng kho dự trữ cho quá trình phục hồi và cho con bú. Sau khi sinh, tất cả các bà mẹ cần ăn uống tốt để có thể khỏe mạnh, năng động và chăm sóc con.

Cho dù cho con bú sữa mẹ hay bú bình, tất cả các bà mẹ đều cần ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng. Hầu hết các chuyên gia về sữa mẹ khuyên rằng các bà mẹ đang cho con bú nên ăn khi đói. Nhưng nhiều bà mẹ có thể quá mệt hoặc quá bận rộn đến mức quên ăn. Vì vậy, điều quan trọng là lên kế hoạch cho các bữa ăn.

Một hướng dẫn giúp bạn ăn uống lành mạnh nhấn mạnh vai trò chất dinh dưỡng của các loại thực phẩm sau:

• Ngũ cốc: Thực phẩm được làm từ lúa mì, gạo, bột ngô, lúa mạch hoặc ngũ cốc khác, bao gồm lúa mì nguyên hạt, gạo nâu và yến mạch.
• Rau củ và trái cây: Ăn đa dạng các loại rau củ và trái cây. Chọn nhiều loại rau, bao gồm rau xanh đậm, đỏ và cam, các loại đậu và rau củ chứa tinh bột.
• Sữa: Các sản phẩm sữa và thực phẩm được làm từ sữa được coi là một phần của nhóm thực phẩm này. Nên tập trung vào các sản phẩm không béo hoặc ít béo, cũng như những sản phẩm có nhiều canxi.
• Protein: Ăn nhiều protein. Chọn thịt nạc hoặc gia cầm ít béo. Đa dạng thực đơn protein của bạn – nên chọn nhiều cá, hạt và các loại đậu.

Dầu không phải là một nhóm thực phẩm, tuy nhiên một số loại, chẳng hạn như dầu hạt, chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu, nên bao gồm trong chế độ ăn uống. Các loại khác nên tránh sử dụng, chẳng hạn như chất béo động vật.

Tập thể dục và hoạt động thể chất hàng ngày cũng nên được bao gồm trong kế hoạch ăn uống lành mạnh.

Mặc dù hầu hết các bà mẹ đều muốn giảm cân sau khi sinh, nhưng chế độ ăn kiêng cực độ và giảm cân nhanh chóng có thể gây hại cho sức khỏe của bạn và em bé nếu bạn đang cho con bú. Có thể mất vài tháng để một người mẹ giảm cân sau khi sanh. Điều này có thể đạt được bằng cách loại bỏ các món ăn vặt nhiều chất béo và tập trung vào chế độ ăn uống giàu rau củ quả tươi, cân bằng với protein và carbohydrate. Tập thể dục cũng giúp đốt cháy calo và săn chắc cơ bắp.

Cùng với các bữa ăn cân bằng, các bà mẹ đang cho con bú nên tăng cường uống nước. Nước, sữa và nước trái cây là những lựa chọn tuyệt vời. Rất hữu ích khi để một bình nước và thậm chí một số đồ ăn nhẹ lành mạnh bên cạnh giường hoặc ghế cho con bú của bạn.

Hãy tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia dinh dưỡng nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về dinh dưỡng sau sinh và dinh dưỡng trong khi cho con bú.

Sự hỗ trợ cho mẹ bầu:

Cả những bậc phụ huynh mới lẫn những người có kinh nghiệm đều sớm nhận ra rằng chăm sóc em bé cần rất nhiều công sức. Đáp ứng nhu cầu liên tục của một đứa trẻ sơ sinh cần thời gian và năng lượng, thường khiến cha mẹ phải bỏ qua các trách nhiệm khác trong nhà.

Mặc dù nhiều bậc phụ huynh tự mình làm tốt, nhưng việc có người khác giúp đỡ với các công việc gia đình thường giúp dễ dàng thích nghi với em bé mới. Cha mẹ có thể tập trung vào nhu cầu của mẹ và bé, thay vì các công việc khác.

Người giúp đỡ có thể là gia đình, bạn bè hoặc người chăm sóc tại nhà được trả lương. Bất kể bạn quyết định nhờ ai giúp đỡ, hãy chắc chắn làm rõ tất cả những việc bạn mong đợi họ làm. Giao tiếp rất quan trọng trong việc ngăn ngừa tổn thương cảm xúc hoặc hiểu lầm khi cảm xúc của bạn đang mong manh trong vài tuần đầu tiên. Thông thường, tốt nhất là người mẹ cần được giải thoát khỏi mọi trách nhiệm ngoại trừ việc ăn uống và chăm sóc bản thân và em bé. Điều này đặc biệt quan trọng nếu cô ấy đang cho con bú. Những người khác nên đảm nhận công việc nhà như nấu ăn, dọn dẹp, giặt giũ và mua sắm. Điều này sẽ giúp người mẹ có thời gian chăm sóc bản thân và em bé.

Tóm lại, thời kỳ hậu sản là một giai đoạn chuyển giao lớn trong cuộc sống của mỗi gia đình. Cả bố mẹ đều cần học hỏi và thích nghi với vai trò mới, từ việc chăm sóc trẻ sơ sinh cho đến việc sắp xếp lại cuộc sống hàng ngày. Bên cạnh đó, việc chăm sóc bản thân của người mẹ cũng vô cùng quan trọng, giúp người mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe và tận hưởng niềm vui làm mẹ. Việc nghỉ ngơi đầy đủ, dinh dưỡng cân bằng và sự hỗ trợ từ gia đình sẽ giúp mẹ bầu vượt qua giai đoạn này một cách dễ dàng hơn.