Khóc dạ đề là hiện tượng quấy khóc nhiều giờ ở trẻ sơ sinh, thường xuất hiện vào các buổi chiều, tối hoặc ban đêm, trong giai đoạn từ 2- 3 tuần đến 3 tháng tuổi. Theo đó, đồng thời với khóc “dữ dội”, biểu hiện ở trẻ là toàn thân trở nên đỏ ửng, lung cong lại, tay nắm chặt hai chân co về phía bụng và bụng căng cứng, dấu hiệu của nhưng cơn đau. Theo các chuyên gia nhi khoa, cho đến nay vẫn chưa có minh chứng khoa học giải thích nguyên nhân của khóc kéo dài hàng giờ ở trẻ sơ sinh vào ban đêm và cũng chưa có phương pháp điều trị hiệu quả. Giả thuyết được các chuyên gia đồng tình nhiều nhất là tâm trạng lo lắng, bất an, hoặc những căng thẳng của mẹ ảnh hưởng đến sự biến đổi trạng thái tâm lý và thể chất của trẻ sơ sinh trong những ngày đầu đời, hoặc về thể chất, hệ tiêu hóa non nớt chưa thể thích ứng với chế độ dinh dưỡng với nhiều protéin, chất kích thích trong sữa mẹ khi cho con bú đã… khiến bé bị đầy hơi, đau bụng.
Nguyên nhân gây khóc to, kéo dài trong đêm ở trẻ sơ sinh
 |
Các mẹ đặc đặc biệt chú ý, kiểm tra:
- Trẻ bị đau. Các nguyên nhân gây đau ở trẻ bao gồm đau tai, loét miệng hoặc da bị dị ứng do mặc tã thô. Đồng thời qua tiếp xúc của làn da giữa mẹ và bé, các mẹ cũng cần kiểm tra, xem bé khóc có phải do bệnh (nóng sốt, nôn ói, tiêu chảy …). Trong trường hợp này, bố mẹ cần đưa bé đến bác sĩ ngay, bởi sốt và các biểu hiện nêu trên ở nhóm tuổi sơ sinh nếu không phát hiện kịp thời, sẽ dẫn đến hậu quả không mong muốn.
- Quần áo hoặc tã mặc cho bé quá chật. Tã bẩn, phân rất kích ứng da, nếu không được làm sạch, có thể gây đau và rát khiến trẻ khó chịu và… khóc.
- Bé khóc do các giấc ngủ không trọn. Muốn được ngủ cũng là lý do để bé khóc. Vì vậy các bé cần được đặt ở một vị trí êm ái, thông thoáng giúp bé dễ dàng đến với giấc ngủ.
- Trẻ bị đói: Thông thường là trong giai đoạn tăng trưởng, trẻ sơ sinh bú liên tục và thời gian của các cử “ăn” cũng rất gần. Đến khoảng 3 tháng tuổi, khoảng cách các cử bú sẽ từ 2 - 4 giờ. Trẻ quấy khóc nhiều trong đêm có thể do bé bú chưa đủ no.
- Bé “ăn” sữa quá no khiến bụng bị đầy hơi, cũng là nguyên nhân gây khó chịu kéo dài khiến bé phải thể hiện qua tiếng khóc.
- Đau bụng. So với các trẻ sơ sinh khác có khoảng cách bình thường về thời gian và mức độ khóc trong ngày, nếu tâm trạng sức khỏe bé con của bạn luôn ổn vào ban ngày nhưng lại thường khóc kéo dài trong đêm, là dấu hiệu của đau bụng. Đây cũng có thể là … “phản ứng” của bé sau một ngày dài với nhiều tác động từ người thân, môi trường… nguyên nhân chính của khóc kéo dài trong những giai đoạn đầu sau sinh. Hiện tượng này sẽ biến mất ở bé sau ba tháng tuổi.
- Trẻ bị mệt do người thân có những động tác lắc mạnh khi vui đùa với bé, hoặc trẻ bị tác động bởi sự thay đổi đột ngột môi trường chung quanh.
- Dị ứng với thực phẩm trong chế độ ăn của mẹ. Các loại thực phẩm như sữa, trứng, các loại hạt và lúa mì trong chế độ ăn của mẹ có ảnh hưởng trực tiếp đến thành phần của sữa mẹ. Những thực phẩm này đôi khi có thể gây ra phản ứng đối với hệ tiêu hóa chưa hoàn chỉnh ở trẻ gây đau bụng, táo bón, tiêu chảy…. Ngoài ra trẻ sơ sinh cũng có thể bị dị ứng với protein trong các công thức sữa bò hoặc các sản phẩm từ sữa được tiêu thụ bởi người mẹ (nếu trẻ đang bú mẹ) khiến trẻ thở “khò khè”, tiêu chảy hoặc nôn mữa. Nếu bé uống sữa bột, hãy thử thay thế bằng công thức không gây dị ứng. Các triệu chứng dị ứng protein sữa bò ở trẻ bao gồm quấy khóc và máu trong phân khi tiểu tiện.
Phương pháp điều trị
Các triệu chứng khóc kéo dài ở trẻ sơ sinh đều ít nhiều gây lo lắng, bối rối cho các bà mẹ, ông bố, đặc biệt khi trẻ khóc vào các buổi chiều, tối hoặc về đêm. Tuy nhiên, theo lời khuyên của các
 |
chuyên gia y khoa, ngoài nguyên nhân bệnh lý, trong các trường hợp trẻ bú tốt, không giảm cân, phát triển bình thường thì các mẹ hãy bình tĩnh, làm giảm sự khó chịu của bé bằng tất cả sự thương yêu:
- Ôm bé vào lòng hay đặt bé nằm cạnh mẹ để bé được cảm nhận nhịp tim và hơi ấm từ mẹ truyền sang.
- Mẹ nhẹ nhàng ru bé với những bài hát ru hoặc cho bé nghe các bản nhạc dịu êm.
- Đặt bé nằm trong một không gian êm ái, yên tĩnh. Trong một trường hợp ngoại lệ, có thể cho bé làm quen với những tiếng ồn có âm lượng nhẹ.
- Xoa bóp nhẹ nhàng toàn thân và vùng bụng của bé bằng loại dầu thảo mộc.
- Tránh tâm trạng căng thẳng ở mẹ khi cho bé bú vì nghĩ rằng nguyên nhân khóc ở bé do đói; đồng thời cũng không ép bé ăn quá no nếu bé “phản đối”, sẽ khiến bé khóc vì đầy hơi hoặc đau bụng.
- Không nên cho bé uống bất kỳ loại thuốc nào, nếu không có sự tư vấn của các chuyên gia nhi khoa.
Tóm lại, “khóc dạ đề” ở trẻ sơ sinh không cần chữa trị đặc hiệu, trừ khi các bà mẹ nhận thấy các dấu hiệu bất thường về sức khỏe của bé như: khóc kéo dài gần 4 giờ khóc kèm theo sốt, nôn ói, tiêu chảy, tiêu ra máu, sình bụng, trẻ có biểu hiện mệt lã, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế. Ngược lại, sau những cơn khóc kéo dài, bé trở lại bình thường, vui, khỏe, bú tốt, thì các mẹ cần tự nhủ với mình là mọi việc dần sẽ ổn và cố gắng trấn tĩnh chờ cho 3 tháng đầu đời của bé dần trôi qua.
Minh Tâm
(Lược dịch từ webmd, Uptodate, Parents)
