BS. Nguyễn Trần
Quốc Hải
Khoa KHGĐ - BV Từ Dũ
>> Phương pháp ngừa thai tránh ngày rụng trứng (P1)
Phương pháp dựa trên triệu chứng- Phương pháp xác định rụng trứng dựa trên chất nhầy cổ tử cung – Phương pháp 2 ngày
Khi noãn trong cơ thể người phụ nữ bắt đầu trưởng thành, hormone estrogen gia tăng và kích thích các tế bào ở kênh cổ tử cung tiết chất nhầy, chất nhầy này có thể nhận biết bởi người phụ nữ. Bắt đầu giai đoạn có thể thụ thai, chất nhầy đục, dính. Ngày “
cao điểm” (peak day) là ngày cuối cùng của giai đoạn chất nhầy nhiều, trong, dai. Rụng trứng xảy ra trong vòng 24-48 tiếng sau ngày “cao điểm”. Giai đoạn thụ thai bắt đầu từ lúc có tăng tiết chất nhầy cổ tử cung (trước đó là những ngày khô ráo) đến 3 ngày sau ngày “
cao điểm”. Đó chính là quãng thời gian cần tránh có các quan hệ không bảo vệ.
Phương pháp 2 ngày cũng dựa trên chất nhầy cổ tử cung nhưng đơn giản hơn. Cùng với phương pháp ngày chuẩn, đây cũng là một phương pháp mới. Người phụ nữ không cần nhận biết tính chất của chất nhầy cũng như xác định ngày “cao điểm”.
Người phụ nữ kiểm tra chất nhầy cổ tử cung mỗi chiều hay tối bằng ngón tay, trên quần lót, trên giấy. Ngay khi nào thấy có dịch tiết (bất kể loại, màu sắc) thì xem rằng người phụ nữ có khả năng thụ thai ngày đó và ngày tiếp theo. Trong giai đoạn này thì không quan hệ hoặc có thể quan hệ có bảo vệ.
Cặp vợ chồng có thể quan hệ trở lại nếu người phụ nữ trải qua 2 ngày liên tiếp khô ráo, không có dịch tiết.
- Phương pháp thân nhiệt cơ bản
Người phụ nữ đo thân nhiệt của mình mỗi sáng sớm trước khi ra khỏi giường và trước khi ăn. Nhiệt độ của người phụ nữ sẽ tăng nhẹ 0.2 đến 0.5
oC ngay sau rụng trứng.
Cần tránh quan hệ từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cho đến 3 ngày sau khi có sự gia tăng thân nhiệt cơ bản. Và có thể quan hệ lại bình thường từ ngày thứ 4 cho đến chu kỳ kinh kế tiếp.
Đối với phương pháp này thì số ngày cần phải tiết chế quan hệ sẽ dài hơn vì chỉ xác định được thời điểm rụng trứng, giai đoạn trước rụng trứng không xác định được.
Hiệu quả
Hiệu quả tùy thuộc vào người sử dụng
Trong năm đầu tiên có khoảng 25 trường hợp có thai trong 100 người sử dụng biện pháp này (không xác định là người phụ nữ lựa chọn phương pháp nào để nhận biết khoảng thời gian có thể thụ thai của mình). Nhìn chung tiết chế không giao hợp trong khoảng thời gian có khả năng thụ thai thì sẽ cho kết quả tốt hơn là sử dụng một biện pháp khác trong thời gian đó.
Nếu sử dụng thường xuyên và đúng, không quan hệ trong thời gian có nguy cơ thụ thai thì ta có bảng tỷ lệ mang thai đối với các phương pháp như sau
Phương pháp | Số thai kỳ trên 100 phụ nữ
trong năm đầu tiên |
Phương pháp ngày chuẩn | 5 |
Phương pháp tính lịch | 9 |
Phương pháp 2 ngày | 4 |
Phương pháp đo thân nhiệt | 1 |
Ưu điểm
Không thay đổi kinh nguyệt
Giúp người phụ nữ hiểu biết về sinh lý chu kỳ kinh nguyệt
Khuyến khích sự thông hiểu lẫn nhau giữa hai vợ chồng, vợ hay chồng đều thấy mình có trách nhiệm.
Kinh tế. Không có tác dụng phụ.
Có thể là phương pháp duy nhất đối với một số tôn giáo.
Nhược điểm
Khó áp dụng cho các trường hợp vòng kinh không đều: tuổi thanh thiếu niên, sắp mãn kinh hay hậu sản hay người phụ nữ có vòng kinh thay đổi trên 7 ngày
Các trường hợp có viêm âm đạo, các tình trạng làm thay đổi chất nhầy cổ tử cung, bị sốt thì khó áp dụng phương pháp dựa trên triệu chứng
Kết luận
Phương pháp tránh thai bằng cách canh ngày rụng trứng là biện pháp đơn giản, kinh tế trong trường hợp không thể áp dụng biện pháp tránh thai hiện đại khác. Hiệu quả tránh thai không thực sự cao do tùy thuộc người sử dụng nhưng hoàn toàn không có tác dụng phụ, giúp người phụ nữ hiểu rõ hơn về hoạt động sinh lý của cơ thể mình.
Tài liệu tham khảo
WHO – Family Planning. A global handbook for providers - 2007
*
Ảnh bài viết do tác giả cung cấp.
BS. Nguyễn Trần Quốc Hải
