-

I. KHẢ NĂNG ĐỀ KHÁNG CỦA KHÁNG SINH VÀ LỰA CHỌN KHÁNG SINH PHÙ HỢP

Kháng sinh có khả năng đề kháng cao	Vi khuẩn đề kháng	Lựa chọn kháng sinh cùng nhóm ít đề kháng	Lựa chọn kháng sinh khác nhóm ít đề kháng
Nhóm Aminoglycosid
Gentamicin Hoặc Tobramycin	P . aeruginosa	Amikacin	Levofloxacin Hoặc Colistin Hoặc Cefepime
Nhóm Cephalosporin
Ceftazidime	P . aeruginosa	Cefepime	Levofloxacin Hoặc Colistin
Nhóm Tetracycline
Tetracycline	S . pneumoniae S . aureus	Doxycycline Hoặc Minocycline	Levofloxacin Hoặc Moxifloxacin
Nhóm Quinolon
Ciprofloxacin	S . pneumoniae	Levofloxacin Hoặc Moxifloxacin	Doxycycline
Ciprofloxacin	P . aeruginosa	Levofloxacin	Amikacin Hoặc Colistin Hoặc Cefepime
Nhóm Glycopeptide
Vancomycin	MSSA MRSA	Không	Linezolid Hoặc Daptomycin Hoặc Minocycline Hoặc Tigecycline
Nhóm Carbapenem
Imipenem	P . aeruginosa	Meropenem Hoặc Doripenem	Amikacin Hoặc Cefepime Hoặc Colistin
Nhóm Macrolide
Azithromycin	S . pneumoniae	Không	Doxycycline Hoặc Levofloxacin Hoặc Moxifloxacin
Nhóm Sulfamid
Trimethoprime-suxamethoxazol	S . pneumoniae	Không	Doxycycline Hoặc Levofloxacin Hoặc Moxifloxacin

II. LỰA CHỌN KHÁNG SINH TRÊN BỆNH NHÂN SUY GAN, SUY THẬN

Đối tượng bệnh nhân

Liều kháng sinh

Kháng sinh lựa chọn

SUY GAN

Giảm 50% tổng liều hàng ngày của kháng sinh thải trừ qua gan

Lựa chọn kháng sinh đào thải qua thận với liều điều trị:

Hầu hết b-lactams (β-lactam/ức chế β-lactamase), Aminoglycosides, TMP–SMX, Azthreonam, Carbapenems, Polymyxin B, Colistin, Ciprofloxacin, Levofloxacin, Gatifloxacin, Amantadine, Rimantadine, Acyclovir, Valacyclovir, Famciclovir, Valganciclovir, Oseltamavir, Zanamavir, Peramavir, Tetracycline, Oxacillin, Daptomycin, Gemifloxacin, Flucytosine, Fluconazole, Amphotericin, Vancomycin, Cycloserine, Telavancin, Dalbavancin, Oritavancin, Ceftaroline, fosamil, Fosfomycin, Nitrofurantoin

SUY THẬN

Nếu độ thanh thải creatinin ~ 40-60 ml / phút:

- Giảm 50% liều kháng sinh thải trừ qua thận và duy trì khoảng cách liều thông thường.

Nếu độ thanh thải creatinin ~ 10-40 ml / phút:

- Giảm 50% liều kháng sinh thải trừ qua thận và tăng gấp đôi khoảng cách liều dùng thuốc.

Lựa chọn kháng sinh đào thải qua gan với liều điều trị:

Chloramphenicol, Cefoperazone, Ceftriaxone, Doxycycline, Minocycline, Telithromycin, Moxifloxacin, Macrolides, Nafcillin, Clindamycin, Metronidazole, Tigecycline Pyrazinamide, Linezolid, Tedizolid, Itraconazole, Isavuconazole, Caspofungin, Micafungin, Anidulafungin, Ketoconazole, Voriconazole, Posaconazole, Quinupristin/dalfopristin, Isoniazid, Ethambutol, Rifampin.

III. PHỐI HỢP KHÁNG SINH

Phối hợp kháng sinh để ngăn ngừa đề kháng:

Penicillin kháng Pseudomonas (carbenicillin) + Aminoglycoside (gentamicin, tobramycin, amikacin)
Rifampin + Thuốc độc tế bào (INH, ethambutol, pyrazinamide)
5-flucytosine + amphotericin B

Phối hợp kháng sinh không có tác dụng phòng ngừa đề kháng:

Trimethoprime-suxamethoxazol
Aztreonam + ceftazidime
Cefepime + ciprofloxacin
Aminoglycoside + imipenem

IV. SINH KHẢ DỤNG CỦA KHÁNG SINH ĐƯỜNG UỐNG

SINH KHẢ DỤNG	KHÁNG SINH
>90%	Amoxicillin, Cephalexin, Cefprozil, Cefadroxil, Clindamycin, Quinolones, Chloramphenicol, TMP, TMP–SMX, Doxycycline, Minocycline, Fluconazole, Metronidazole, Cycloserine, Linezolid, Tedizolid, Isavuconazole, Voriconazole, Rifampin, Isoniazid, Pyrazinamide
60-90%	Cefixime, Cefpodoxime, Ceftibuten, Cefuroxime, Valacyclovir Famciclovir, Valganciclovir, Macrolides, Cefaclor, Nitrofurantoin, Ethambutol, 5-Flucytosine, Posaconazole, Itraconazole (solution), Nitazoxanide
<60%	Vancomycin, Acyclovir, Cefdinir, Cefditoren, Nitazoxanide, Fosfomycin

V. LỰA CHỌN KHÁNG SINH TRONG VIÊM NIỆU ĐẠO, VIÊM CỔ TỬ CUNG

	TÁC NHÂN GÂY BỆNH	KHÁNG SINH ĐƯỜNG TIÊM	KHÁNG SINH ĐƯỜNG UỐNG
Lậu	N.gonorhhoeae	Ceftriaxone 250 mg(TB)×1 liều + Azithromycin 1–2g (Uống) × 1 liều Hoặc Ceftriaxone 250 mg(TB)×1 liều + Doxycycline 100mg (Uống) 1 viên x 2 lần/ngày x 7 ngày	Cefixime 400mg × 1 liều Hoặc Cefpodoxime 400mg × 1 liều Hoặc Azithromycin 2g × 1 liều
Không phải lậu	C . trachomatis U . urealyticum M . genitalium	Không	Doxycycline 100mg 1viênx2 lần × 7 ngày Hoặc Doxycycline 200mg 2viênx1 lần x 7 ngày Hoặc Levofloxacin 500mg 1 lần/ngày x 7 ngày Hoặc Moxifloxacin 400mg 1 lần/ngày x 7 ngày Hoặc Ofloxacin 300mg 1 viênx2lần×7ngày Hoặc Azithromycin 1g × 1 liều Hoặc Erythromycin 500mg 1 viên x 4 lần× 7 ngày
	Trichomonas vaginalis		Tinidazole 2g × 1 liều Hoặc Metronidazole 2g × 1 liều

VI. LỰA CHỌN KHÁNG SINH TRONG VIÊM ÂM ĐẠO

	TÁC NHÂN GÂY BỆNH	KHÁNG SINH UỐNG
Viêm âm đạo do vi khuẩn	Gardnerella vaginalis Mobiluncus Prevotella M . hominis	Tinidazole 1g × 5 ngày Hoặc Tinidazole 2g × 2 ngày Hoặc Clindamycin 300 mg 1 viên x 2 lần × 7 ngày Hoặc Metronidazole 500mg 1 viên x 2 lần × 7 ngày
Viêm âm đạo do Candida	Candida	Fluconazole 150 mg × 1 liều

Tài liệu tham khảo

Burke A. Cunha, MD, MACP (2015), ANTIBIOTIC ESSENTIALS, Jaypee Brothers Medical Publishers

DS. Đặng Thị Thuận Thảo

Connect with Tu Du Hospital